Beschrijving en waar verschroeide geiten leven, status en positie van de soort in de natuur
Het leefgebied van de verschroeide geit zijn de bergen van Centraal-Azië. Maar zelfs de moeilijke bereikbaarheid van deze regio behoedt hen niet voor vernietiging. Stropers zijn niet alleen geïnteresseerd in voedzaam waardevol vlees, maar ook in spectaculaire anderhalve meter hoorns van dieren. Daarom wordt de soort bedreigd - in het wild zijn er slechts ongeveer tweeënhalfduizend individuen van de geiten met gehoornde geiten.
Hoe ziet een gehoornde geit eruit?
Ook bekend als markhor, de soortnaam in het Latijn Capra falconeri is vernoemd naar Hugh Falconer, een botanicus uit Schotland, en werd voor het eerst beschreven in 1839. Deze soort runderartiodactylen is vrij groot: in lengte - 150-170 centimeter, en de hoogte van de schoft van mannetjes is maximaal een meter. Hun gewicht is ongeveer 80-90 kilogram, vrouwtjes zijn bijna twee keer lichter. De kleur van jonge dieren is roodachtig grijs, bij oude gehoornde mannetjes is de vacht gebroken wit. De geiten hebben een dikke lange baard en op de borst en nek zit een dikke keelhuid van langwerpige wol, die in de koude winter een speciale pracht krijgt.
Het hoofd is licht gebogen. De hoorns zien eruit als een kurkentrekker - ze zijn allemaal om een rechte as gedraaid. Bij geiten zijn ze soms langer dan anderhalve meter en hebben ze 2-3 beurten. Aan de basis worden de hoorns naar elkaar toe getrokken en wijken dan terug en divergeren naar de zijkanten. De grenzen van de jaarlijkse segmenten verschijnen aan de oppervlakte. De hoorns van de gehoornde geiten zijn klein - niet meer dan 30 centimeter. Ze zijn gekruld als mannetjes, maar minder plat.
Op basis van kleine kleurverschillen en de mate van verdraaiing van de hoorns worden tot zes ondersoorten van de gehoornde geiten onderscheiden. Hun leefgebieden zijn behoorlijk territoriaal van elkaar gescheiden. Er wordt aangenomen dat de berggeit een van de voorlopers is van huisgeiten.
Waar leeft dit dier?
Kleine populaties van de scintorgeitensoort worden waargenomen in de bergachtige streken van Noordwest-India, Pakistan en Afghanistan. Er wordt aangenomen dat een van de grootste populaties van gehoornde artiodactylen in natuurlijke omstandigheden leeft op de hellingen van de Kugitang-bergkam, in de oostelijke regio's van Turkmenistan. Er zijn er minder in Oezbekistan, aan de bovenloop van de Amu Darya-rivier, in de samenvloeiing van Vakhshcha en Pyanj in de zuidwestelijke regio van Tadzjikistan.
Woonplaats
Geiten met gehoornde geiten nestelen zich meestal op de hellingen van rotsen, waar gebieden met gras en zeldzame struiken bewaard zijn gebleven.In de zomer komen de meeste niet boven de 2500 meter boven zeeniveau uit, maar sommige mannetjes bereiken de bovengrenzen van alpenweiden en het begin van de sneeuwgordel. In de winterkou dalen zeisgeiten af naar waar de sneeuwlaag minder is, - naar berggordels op een hoogte van 500-900 meter, soms in de buurt van menselijke nederzettingen.
Levensstijl
Geiten met gehoornde geiten houden in kleine groepen. Meestal zijn dit twee of drie koninginnen met kalveren tot twee jaar oud. Markhorn-mannetjes vormen in de regel hun kleine "gezelschap" van meerdere hoofden of leiden een eenzaam leven.
In meer kuddes van 10-20 individuen verzamelen dieren zich tijdens het herfstjaar en in de kou in de winter. Tegelijkertijd bevinden hooggeplaatste personen zich in het midden van de groep en zwakke, zieke, andere laaggeplaatste zich aan de periferie. Volwassen geiten in dergelijke kuddes vormen slechts 6-10% van het totale aantal, aangezien ze vaak sterven. In de herfstperiode verlaten tweejarige jonge verschroeide gehoornde geiten hun moeder en beginnen een zelfstandig leven.
In de zomer grazen markhoors vroeg in de ochtend en in de schemering, wanneer de hitte afneemt. In de winter zijn ze bijna de hele dag op zoek naar voedsel. Geiten met gehoornde geiten zijn waakzaam en voorzichtig: ze heffen vaak hun kop op, zelfs als ze grazen en de omgeving inspecteren. Ze merken het gevaar op, schreeuwen scherp en stampen krachtig met hun voeten. Dit is een signaal naar de anderen om op hun hoede te zijn. Als de gedetecteerde bedreigingsbron - een roofdier of een persoon - ver weg is en duidelijk te zien is, blijft de kudde op zijn plaats en houdt deze in de gaten. Zodra hij uit het zicht is, verplaatsen de dieren zich snel naar een veiligere plek, meestal naar de dichtstbijzijnde rotsachtige helling.
Onder natuurlijke omstandigheden leven schroeiende geiten zelden langer dan 10 jaar. Dit is niet hun leeftijd - ze zullen eerder sterven door roofdieren, lawines of het niet overleven van koude winters. In gevangenschap wordt hun levensduur verlengd tot 15-19 jaar.
Dieren voer
In de zomer vormen kruidachtige planten - rabarber, woestijnzegge, ziziphora, bluegrass, prangos - de basis van het dieet van de gehoornde geiten. Jonge scheuten van graangewassen zijn een bijzondere traktatie voor hen, maar ook loof, dunne takjes struiken en bomen worden gegeten. In de winter vinden dieren overblijfselen van gedroogd gras, schrokken scheuten en takken van kamperfoelie, lijsterbes, wilg, amandel, esp, esdoorn en verschillende kleine struiken op.
Als sappig gras overvloedig aanwezig is, kan dit enige tijd genoeg zijn om hun dorst te lessen. Meestal zijn ze op zoek naar een vaste plek om water te geven - een rivier, beek, vijver gevormd door gesmolten sneeuw of regen. In het koele deel van de dag bezoeken dieren het twee keer - 's morgens vroeg en aan het begin van de nacht, in de hitte komen ze bovendien' s middags.
Reproductie van gehoornde geiten
Jonge geiten zijn klaar om zich voort te planten op de leeftijd van drie. De gehoornde mannetjes worden twee jaar na de geboorte seksueel actief. De sleur begint in november en duurt tot begin januari. Het gaat gepaard met het vrijkomen van een grote hoeveelheid hormonen in de bloedbaan, daarom, op zoek naar vrije vrouwtjes, organiseren de geiten constant felle gevechten met elkaar: ze graven de grond met hun hoeven, staan op hun achterpoten, verspreiden zich, slaan met hun voorhoofd of de basis van de hoorns.
Ze brengen elkaar in de regel geen ernstige schade toe, maar ze verliezen veel kracht en tegen het midden van de winter verliezen ze veel gewicht. De gehoornde vrouwtjes blijven kalm tijdens de oestrus en verliezen geen gewicht.
Gewoonlijk vormt een zeisgeit voor zichzelf een harem van meerdere geiten. Zwangerschap duurt iets langer dan vijf maanden. In mei brengen eerste kalveren vaak één kind, meervouden - twee baby's. Voor de eerste dag bevindt het kalf zich in een roekenkolonie in een afgelegen kloof, die de moeder van tevoren vindt om te lammeren, en vanaf de tweede dag van het leven volgt het haar naar de dichtstbijzijnde weide, al vanaf een week oud die groen voedsel probeert. De moeder voedt het kroost tot de herfstmaanden, maar de kinderen blijven een paar jaar bij haar.
Een interessant feit: zelfs na het verlaten van de kudde kunnen jonge geslachtsrijpe geiten niet altijd meteen beginnen met fokken, weggedreven van vrouwtjes door oudere mannetjes. Soms moeten de gehoornde geiten enkele jaren alleen doorbrengen om aan kracht te winnen.
Bekijk status en positie
De vangst van de zeisgeit, meesterlijk bewegend over de moeilijk bereikbare rotsen, is altijd een bewijs geweest van de hoge mate van de vaardigheid van de jager. Het dier is niet alleen van gastronomisch belang; zijn prachtige grote hoorns zijn ook een waardevolle trofee. Omdat hun eigenaren grote en sterke mannetjes zijn, worden de belangrijkste producenten van de kudde vernietigd.
Menselijke economische activiteit draagt ook bij tot een afname van het aantal geiten van de gehoornde soort: schaapskuddes verdringen ze van geschikte weilanden, dus nu blijven kleine aantallen markhor alleen in de meest ontoegankelijke rotsachtige gebieden en op het grondgebied van beschermde reservaten. Omdat de gehoornde geitensoort in het wild met volledige vernietiging wordt bedreigd, is het opgenomen in het Rode Boek en een speciale bijlage bij het Verdrag inzake internationale handel.
De ervaring met het fokken van volières heeft het succes van het fokken van scintorgokken bewezen. Een aantal dierentuinen is al de thuisbasis van hun vierde generatie.
